سنگ فرز یکی از ابزارهای ضروری در صنعت، کارگاه‌های فلزکاری، نجاری، ساختمان‌سازی و حتی مصارف خانگی است. این دستگاه برای برش، سایش، پولیش و حتی زنگ‌زدایی از سطوح مختلف استفاده می‌شود. اما کار با سنگ فرز نیازمند دانش و مهارت خاصی است تا هم نتیجه مطلوبی به دست آید و هم از بروز خطرات احتمالی جلوگیری شود.
در این مقاله، “آموزش کار با سنگ فرز” (How to Use an Angle Grinder) را ارائه می‌دهیم و به مهم‌ترین نکات ایمنی، نحوه صحیح گرفتن سنگ فرز، روش‌های افزایش عمر دستگاه و جلوگیری از خرابی آن می‌پردازیم. رعایت این نکات نه‌تنها باعث افزایش بهره‌وری شما می‌شود، بلکه امنیت شما را هنگام کار تضمین می‌کند.
بیشتر بخوانید: آموزش کار با فرز
آشنایی با انواع سنگ فرز و کاربردهای آن
سنگ فرز بسته به نوع کاربری، در مدل‌های مختلفی تولید می‌شود. آشنایی با انواع دستگاه فرز به شما کمک می‌کند تا دستگاه مناسب کار خود را انتخاب کنید.
۱. سنگ فرز بزرگ و مینی‌فرز
- سنگ فرز بزرگ: این نوع فرز دارای موتور قدرتمند و دیسک‌های بزرگ‌تر است که برای برش‌های عمیق‌تر و سایش‌های سنگین استفاده می‌شود. معمولاً برای کارهای صنعتی، ساختمان‌سازی و برش سطوح سخت مانند بتن و سنگ به کار می‌رود.
- مینی‌فرز: مینی فرز چیست؟ مینی فرز دستگاهی سبک‌تر و کوچک‌تر است که برای کارهای ظریف‌تر، برش فلزات نازک، کاشی و چوب استفاده می‌شود. کنترل این ابزار راحت‌تر بوده و در محیط‌های کوچک کاربرد بیشتری دارد.
۲. سنگ فرز برقی و شارژی
- سنگ فرز برقی: این نوع فرز قدرت بیشتری دارد و به دلیل اتصال به برق، عملکرد مداوم و یکنواختی را ارائه می‌دهد. برای کارهای سنگین و طولانی توصیه می‌شود.
- سنگ فرز شارژی: این مدل دارای باتری قابل‌شارژ بوده و برای کار در محیط‌هایی که دسترسی به برق وجود ندارد مناسب است. البته محدودیت مدت زمان کارکرد دارد و قدرت آن نسبت به مدل برقی کمتر است.
نکات ایمنی قبل از شروع کار با سنگ فرز
یکی از مهم‌ترین بخش‌های آموزش کار با سنگ فرز، رعایت نکات ایمنی است. سنگ فرز یک ابزار بسیار قدرتمند است که در صورت استفاده نادرست می‌تواند باعث ایجاد جراحت‌های شدید شود. برای جلوگیری از این خطرات، حتماً اقدامات ایمنی زیر را رعایت کنید:
این دستگاه به دلیل سرعت بالای چرخش دیسک، در صورت بی‌احتیاطی می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی شود. اولین قدم در رعایت نکات ایمنی، استفاده از تجهیزات محافظتی مناسب است. حتماً از عینک ایمنی استفاده کنید تا از ورود براده‌ها و جرقه‌ها به چشم جلوگیری شود. دستکش ضدبرش نیز برای محافظت از دستان توصیه می‌شود، اما دقت داشته باشید که این دستکش نباید بیش از حد ضخیم باشد، زیرا می‌تواند کنترل دستگاه را دشوار کند. همچنین لباس‌های گشاد نپوشید، زیرا ممکن است در قسمت‌های متحرک دستگاه گیر کند. کفش ایمنی، محافظ گوش و ماسک تنفسی نیز از جمله تجهیزاتی هستند که برای کار با سنگ فرز پیشنهاد می‌شوند.
قبل از شروع کار، حتماً دستگاه را بررسی کنید. صفحه برش یا سایش باید کاملاً سالم باشد و ترک یا شکستگی نداشته باشد. اگر صفحه‌ای دچار ترک شده باشد، ممکن است هنگام چرخش با سرعت بالا شکسته شده و خطرات جدی ایجاد کند. همچنین باید مطمئن شوید که تمامی اجزای دستگاه مانند دسته کمکی، محافظ دیسک و پیچ‌های اتصال به‌درستی نصب شده‌اند. در صورتی که سنگ فرز شما سیمی است، کابل برق را بررسی کنید تا آسیب‌دیده یا فرسوده نباشد، زیرا یک سیم آسیب‌دیده می‌تواند خطر برق‌گرفتگی ایجاد کند.
نحوه صحیح گرفتن سنگ فرز
یکی از مهم‌ترین اصول آموزش کار با سنگ فرز که باید رعایت شود، نحوه صحیح گرفتن و کنترل دستگاه است. اگر سنگ فرز به درستی در دست گرفته نشود، احتمال لغزش، پس‌زدگی و حتی از دست خارج شدن دستگاه وجود دارد که می‌تواند منجر به آسیب‌های جبران‌ناپذیر شود. “کار با سنگ فرز” به دلیل سرعت بالای چرخش صفحه برش یا سایش، نیازمند کنترل کامل اپراتور است. این ابزار معمولاً با سرعتی در حدود 6000 تا 12000 دور در دقیقه کار می‌کند، که به این معنی است که حتی کوچک‌ترین اشتباه در گرفتن و کنترل دستگاه می‌تواند خطرآفرین باشد. در صورت گرفتن اشتباه، ممکن است لرزش بیش از حد ایجاد شود، تیغه گیر کند یا دستگاه به‌طور ناگهانی از دست خارج شود. این موضوع نه تنها باعث کاهش دقت کار می‌شود، بلکه احتمال آسیب‌دیدگی فرد و دستگاه را نیز افزایش می‌دهد.
چگونه سنگ فرز را به درستی در دست بگیریم؟
۱. استفاده از هر دو دست برای کنترل بهتر
یکی از اولین و مهم‌ترین اصولی که باید برای آموزش کار با سنگ فرز رعایت شود، گرفتن سنگ فرز با هر دو دست است. بسیاری از مدل‌های سنگ فرز دارای دو دسته هستند:
دسته اصلی که معمولاً در قسمت عقب دستگاه قرار دارد و مخصوص دست غالب شما (راست‌دست یا چپ‌دست) است. این دسته محل قرارگیری کلید روشن و خاموش کردن دستگاه نیز هست.
دسته کمکی که در قسمت جلویی یا کناری دستگاه قرار دارد و به شما کمک می‌کند تا تعادل و کنترل بیشتری روی دستگاه داشته باشید.
استفاده از هر دو دست باعث می‌شود لرزش دستگاه کاهش پیدا کند، تسلط بیشتری روی فرایند برش یا سایش داشته باشید و همچنین احتمال لغزش دستگاه کمتر شود.
۲. قرارگیری صحیح دست‌ها روی دستگاه
اگر راست‌دست هستید، دست راست خود را روی دسته اصلی (عقب دستگاه) و دست چپ خود را روی دسته کمکی قرار دهید. اگر چپ‌دست هستید، برعکس این حالت را رعایت کنید. هنگام گرفتن دستگاه، باید انگشتان به‌خوبی دور دسته‌ها پیچیده شده و محکم اما بدون فشار بیش از حد قرار گرفته باشند تا در صورت نیاز بتوانید سریع واکنش نشان دهید.
۳. رعایت زاویه مناسب هنگام کار
نحوه گرفتن سنگ فرز بسته به نوع کاری که انجام می‌دهید متفاوت است. اگر از دستگاه برای برش فلز، سنگ یا بتن استفاده می‌کنید، باید آن را در زاویه ۹۰ درجه نسبت به سطح برش قرار دهید. این زاویه به شما کمک می‌کند که برش تمیزتر و دقیق‌تری داشته باشید و همچنین احتمال گیر کردن یا شکستگی دیسک برش کاهش یابد.
اما اگر از سنگ فرز برای سایش، پولیش یا پرداخت سطحی استفاده می‌کنید، بهترین زاویه بین ۱۵ تا ۳۰ درجه است. نگه داشتن دستگاه در این زاویه باعث می‌شود که تماس دیسک با سطح به‌صورت تدریجی و یکنواخت باشد و از سایش بیش از حد جلوگیری شود.
بیشتر بخوانید: علت صدا دادن سنگ فرز
4.اعمال فشار مناسب
اعمال فشار مناسب یکی‌دیگر از نکات آموزش کار با سنگ فرز است. برخی افراد برای سرعت بیشتر، فشار زیادی روی سنگ فرز وارد می‌کنند. این کار باعث داغ شدن سریع تیغه، کاهش عمر دستگاه و حتی شکستگی صفحه می‌شود. بهتر است هنگام کار با سنگ فرز، دستگاه را با حرکت روان و یکنواخت روی سطح حرکت دهید و اجازه دهید خود دستگاه کار را انجام دهد.
بیشتر بخوانید: نحوه تعویض بلبرینگ سنگ فرز
نحوه صحیح کار با سنگ فرز
پس از رعایت نکات ایمنی و گرفتن صحیح دستگاه، اکنون زمان شروع کار با سنگ فرز است.
روشن کردن و شروع به کار
برای روشن کردن سنگ فرز، ابتدا اطمینان حاصل کنید که دستگاه در تماس با سطح کار نیست. سپس دکمه روشن را فشار داده و صبر کنید تا دستگاه به سرعت ثابت برسد. این کار از تکان‌های ناگهانی هنگام تماس با سطح جلوگیری می‌کند. برخی مدل‌های سنگ فرز دارای قابلیت تنظیم سرعت هستند که بسته به نوع کار، باید سرعت مناسب را انتخاب کنید. برای برش فلز و بتن، سرعت بالا توصیه می‌شود، در حالی که برای سایش و پرداخت، سرعت‌های متوسط تا پایین گزینه بهتری هستند.
بیشتر بخوانید: نحوه بستن صفحه سنگ فرز
نحوه صحیح برش با سنگ فرز
در هنگام برش با سنگ فرز، اولین نکته این است که دیسک را به‌آرامی روی سطح موردنظر قرار دهید و از وارد کردن نیروی اضافی خودداری کنید. هنگام کار با سنگ فرز، فشار زیاد می‌تواند باعث گیر کردن دیسک و در نتیجه آسیب به دستگاه یا ایجاد خطرات جدی شود. مسیر برش را از قبل مشخص کنید و دستگاه را به‌آرامی در امتداد آن حرکت دهید تا از لغزش جلوگیری شود. همچنین در نظر داشته باشید که در حین برش، دیسک ممکن است گرم شود، بنابراین پس از مدتی کار با سنگ فرز، اجازه دهید کمی خنک شود تا از کاهش عمر مفید آن جلوگیری شود.
یکی از مشکلات رایجی که هنگام برش ممکن است رخ دهد، پس‌زدگی (Kickback) است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که دیسک در داخل متریال گیر کند و دستگاه به‌طور ناگهانی به سمت کاربر برگردد. برای جلوگیری از این مشکل، همیشه دستگاه را در زاویه مناسب نگه دارید و از برش قسمت‌های بسیار ضخیم به یکباره خودداری کنید. در صورتی که احساس کردید دیسک گیر کرده است، به‌جای وارد کردن فشار بیشتر، دستگاه را خاموش کرده و علت را بررسی کنید.
بیشتر بخوانید: علت برعکس چرخیدن سنگ فرز
سایش و پرداخت سطوح با سنگ فرز
برای سایش و پرداخت سطوح، دیسک‌ها یا انواع صفحه سنگ فرز وجود دارند که بسته به نیاز، می‌توان آن‌ها را روی سنگ فرز نصب کرد. هنگام سایش، باید زاویه دستگاه را در حدود ۱۵ تا ۳۰ درجه حفظ کنید و از حرکت مداوم آن روی سطح کار اطمینان حاصل کنید. این کار باعث می‌شود که سایش به‌صورت یکنواخت انجام شود و سطح نهایی یکدست باشد. همچنین در هنگام سایش نیز نباید فشار زیادی به دستگاه وارد کنید، زیرا این کار علاوه بر کاهش عمر دیسک، باعث داغ شدن آن و کاهش کیفیت سطح نهایی می‌شود.
خاموش کردن و نگهداری از سنگ فرز
پس از اتمام کار با سنگ فرز، دستگاه را خاموش کنید و صبر کنید تا دیسک به‌طور کامل از چرخش بایستد. هرگز سنگ فرز را در حالی که دیسک هنوز در حال چرخش است، روی زمین نگذارید، زیرا ممکن است به سطح آسیب بزند یا خود دستگاه دچار ضربه شود. پس از خاموش کردن، دستگاه را تمیز کنید تا گرد و غبار و براده‌ها از روی آن پاک شود. صفحه برش یا سایش را بررسی کرده و در صورت نیاز تعویض کنید. سنگ فرز را در محیطی خشک و دور از رطوبت نگهداری کنید تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود.
بیشتر بخوانید: آموزش نحوه تعویض ذغال سنگ فرز
روش‌های افزایش عمر سنگ فرز
با رعایت برخی نکات ساده، می‌توان طول عمر سنگ فرز را افزایش داد و از خرابی زودرس آن جلوگیری کرد:
- از صفحات مناسب برای هر نوع کار استفاده کنید. مثلا برای برش فلز از صفحه برش مخصوص فلز استفاده کنید.
- از اعمال فشار زیاد روی دستگاه خودداری کنید.
- دستگاه را پس از هر بار استفاده تمیز کنید تا گردوغبار در آن جمع نشود.
- روغن‌کاری منظم قطعات متحرک را انجام دهید تا دستگاه نرم‌تر کار کند.
- مراقب دمای دستگاه باشید. اگر دستگاه بیش از حد داغ شد، چند دقیقه به آن استراحت دهید.
جمع‌بندی
در این مقاله به آموزش کار با سنگ فرز پرداخته شد. کار با سنگ فرز در صورتی که به‌صورت صحیح انجام شود، می‌تواند ابزاری بسیار مفید و کاربردی باشد. رعایت نکات ایمنی، گرفتن صحیح دستگاه، انتخاب زاویه مناسب برای برش و سایش، و نگهداری اصولی همگی از عواملی هستند که موجب افزایش کیفیت کار و طول عمر دستگاه می‌شوند. همیشه قبل از شروع کار با سنگ فرز، از سلامت دستگاه اطمینان حاصل کنید، تجهیزات ایمنی مناسب بپوشید و با دقت از آن استفاده کنید. اگر به این موارد توجه کنید، نه‌تنها می‌توانید با اطمینان بیشتری کار کنید، بلکه از بروز مشکلات و خطرات احتمالی نیز جلوگیری خواهید کرد.
در پایان لازم به ذکر است که در صورت نیاز به خرید دستگاه فرز، شما می‌توانید به وبسایت ابزارآلات صنعتی دنلکس مراجعه نمایید و یا با شماره تلفن 53825000-021 تماس بگیرید. پس از تماس، متخصصان فنی دنلکس با ارائه اطلاعات لازم، شما را در راستای خریدی ایده‌آل‌تر یاری خواهند داد.
