انواع سنگ فرز
فرز یا سنگ فرز ها، ابزارهایی قابل حمل هستند که به طور خاص برای تراشکاری و پرداخت و سنگزنی طراحی شدهاند. آنها در صنایع مختلفی مثل فلزکاری، ساخت و ساز و نجات اضطراری کاربرد دارند. به طور معمول توان مورد نیاز انواع سنگ فرز ممکن است توسط یک موتور الکتریکی، بنزینی یا هوای فشرده تامین شود. در واقع سنگ فرز یکی از مشهورترین ابزارهای برقی است.
از نکات مهم درباره سنگ فرزها این است که سایز صفحه برش در انتخاب فرز مناسب تاثیرگذار است. رایجترین صفحه برشهای مورد استفاده در اندازههای 115 میلیمتر و 230 میلیمتر عرضه میشوند. سنگ فرز با صفحهها سایز بزرگ مناسب کارهای سنگین و طبیعتا صفحههای کوچکتر مناسب کارهای ظریفتر هستند. باید توجه داشت که سرعت در حالت آزاد فرزهای کوچکتر بیشتری است و سرعت فرسایش صفحه برشهای کوچک بالاتر است.
در زمان تهیه یک سنگ فرز باید به عوامل زیر توجه شود:
- قدرت موتور
- منبع قدرت
- سرعت در حالت آزاد
- اندازه شفت
- انواع سنگ فرز
به طور کلی سه نوع اصلی سنگ فرز وجود دارد که هر کدام مناسب کار خاصی است. برای تصمیم گیری درست در هنگام انتخاب سنگ فرز باید تفاوتهای بین انواع سنگ فرز را درک کنیم.
انواع سنگ فرز و کاربری آنها متفاوت است. بهتر است قبل از اقدام به تهیه به طور خلاصه با ویژگیهای آنها آشنا شویم پس با ما باشید.
سنگ فرز شارژی
یکی از انواع سنگ فرز، فرز شارژی است که قابل استفاده در مکانهای مختلف است و بدون نیاز به اتصال به پریزهای برق، قابل حمل در محیط کاری است. سنگ فرزهای شارژی برای کار در ارتفاع مثل روی نردبان و داربست بسیار عالی هستند زیرا دیگر کابلی وجود ندارد که ایجاد خطر کند. توصیه میشود که مدلهایی با گنجایش بالا انتخاب شود تا تمام شدن باتری در میانه کار باعث ایجاد وقفه نشود. مزیت اصلی فرزهای شارژی دسترسی آنها به فضاهای کاری سخت است. به این صورت که در محیطهای تنگ و دور از دسترس قدرت مانور بیشتر به اوپراتور میدهد و این قابلیت برای افراد حرفهای که به طور منظم در چنین فضاهایی کار میکنند بسیار با اهمیت است.
همچنین این موضوع که اوپراتور دیگر نیازی ندارد تا مراقب کابل برق باشد یک مزیت بزرگ در محیطهای کاری بزرگ با پرسنل زیاد است. در چنین محیطی نمیتوان کابل برق را روی کف و نقاط دسترسی قرار داد زیرا خطر گیر کردن کابل به پای افراد و افتادن وجود دارد و باید مراقب بود که کابل و سیمهای رابط در مسیرهایی قرار بگیرند که کمترین مزاحمت را برای دیگران ایجاد کنند.
در میان انواع سنگ فرز، نوع شارژی قدرت زیادی مصرف میکند، بنابراین باید مجهز به باتریهای پرقدرتی باشد که نیازها پروژه را برآورده کند. معمولا بهترین باتریها قدرتی معادل 4.0، 5.0 و یا حتی 8.0 آمپر ساعت ارائه میکنند.
سنگ فرز برقی
یکی دیگر از انواع سنگ فرز، مدل برقی است که برای کار نیاز به منبع برق دارد، بنابراین دسترسی به پریز برق بسیار ضروری است که همین موضوع قدرت مانورپذیری و قابلیت حمل آنها را تحت تاثیر قرار میدهد. آنها باید به منبع برق شهری وصل شوند تا کار کنند که باعث میشود بدون محدودیت و با توان ثابت کار کنند. همچنین این فرزها سبکتر از مدلهای شهری هستند و قیمت پایینتری دارند.
در میان انواع سنگ فرز، مدل برقی از لحاظ توان ثبات بیشتری دارد. در هنگام انتخاب باید به طراحی ارگونومیک و سطح لرزش فرز انتخابی هم توجه شود.
از معایب اصلی فرز برقی کابل برق آن است که برای کاربر محدودیت ایجاد میکند. این محدودیت شامل ایجاد مانع در هنگام حرکت در فضای کاری از لحاظ دسترسی و مسافت است. کابل برق آویزان میتواند برای اوپراتور و دیگر افراد حاضر در محل کار خطر آفرین باشد. همچنین کابل اندازه محدودی دارد و نمیتوان در فضا زیاد حرکت کرد.
سنگ فرزهای بادی (پنوماتیک)
آخرین نوع در میان انواع سنگ فرز، فرزهای بادی هستند که ترکیبی ایدهال از عملکرد و دوام ارائه میکنند و مناسب کار روی قطعات فلزی هستند. از این نوع فرز بیشتر برای کارهای سبک استفاده میشود زیرا این نوع کارها به دقت بالایی نیاز دارند. جالب است که فرزهای پنوماتیک قطعات پیچیده زیادی ندارند که باعث میشود دوام بالایی داشته باشند و نگهداری از آنها آسانتر باشد.
فرزهای بادی تنها دستگاه در میان انواع سنگ فرز هستند که کارکرد آنها به تولید ثابت هوای فشرده بستگی دارد. از آنجایی که نیازی به پریز برق ندارند، هزینه انرژی را کاهش میدهند زیرا نیاز به قدرت کمتری دارند. استفاده از فرزهای بادی آسانتر، سبکتر و راحتتر است اما مانند هر ابزار دیگری محدودیتهای خود را دارند. یکی از این محدودیتها نیاز به حمل یک کمپرسور هوای فشرده است. اگرچه بر خلاف ابزارهای برقی که طول کابل برق آنها را محدود میکند، کمپرسورهای هوای فشرده کوچک را میتوان با دست حمل کرد در حالی که کمپرسورهای سنگین معمولا چرخ دارند که باعث میشود جابهجایی آنها آسان شود.
از انواع سنگ فرز ایمن میتوان به همین فرزهای بادی اشاره کرد زیرا جریان برق از آنها عبور نمیکند. به این دلیل که جریان برق درون موتور کمپرسور هوا محدود شده است. در صورتی که از قبل مجهز به کمپرسور هوای فشرده باشید، خرید یک ابزار بادی ارزانتر تمام میشود. حتی اگر هزینه فرزهای بادی از مدل برقی بیشتر شود، در طولانی مدت به دلیل خروجی افزایش یافته، هزینههای عملیاتی کمتر و قابلیت استفاده از چند ابزار بادی روی یک کمپرسور هزینهها پوشش داده میشود.
کاربری انواع سنگ فرزها چیست؟
انواع سنگ فرز یعنی برقی، شارژی و بادی برای کارهای سنگزنی، پرداخت و زدودن زنگ و رنگ قابل استفاده هستند. از آنها همچنین برای صاف کردن لبههای تیز سنگ و فلز استفاده میشود. برای مثال بعد از برش سطح فلزی یا جوشکاری، نقاط و لبههای تیزی روی آن به وجود میآید که از سنگ سنباده میتوان برای صاف کردن آنها استفاده کرد. همچنین سنگ فرز در برش فلز، سنگ، بتن، کاشی و سرامیک کاربرد دارد. از نکات حائز اهمیت درباره انواع سنگ فرز این است که لوازم جانبی بسیاری برای آن در دسترس است.
تفاوت انواع سنگ فرز زغالی و براشلس
موتور انواع سنگ فرز معمولا به دو صورت زغالی یا براشلس تولید میشود. موتورهای زغالی همانطور که از نام آنها پیداست از یک سیستم الکتریکی ساده استفاده میکنند که در آن زغال به طور مداوم با شفت موتور در تماس است. این سیستم قابل اطمینان نیاز به نگهداری دورهای دارد زیرا زغالها در نهایت تمام میشوند. علاوه بر این موتورهای زغالی به طور کلی کارایی کمتری دارند زیرا مقداری از انرژی چرخشی در اثر گرما و سایش از بین میرود.
موتورهای براشلس هزینه اولیه بالاتری دارند زیرا از یک کنترل کننده استفاده میکنند. این نوع موتورها نیاز به نگهداری ندارند و به طور کلی بسیار کارآمدتر هستند. موتورهای براشلس نیروی بیشتری را به نیروی چرخشی تبدیل میکنند به جای اینکه این نیرو در اثر سایش و گرما از بین برود. فرز با موتور براشلس گرانتر از نوع زغالی است و تفاوت هزینه آنها میتواند حدود دو برابر باشد.
قابلیتها و ویژگیهای یک سنگ فرز ایمن
انواع سنگ فرز، برای جلوگیری از آسیب دارای قابلیتهای مختلفی هستند. اولین ویژگی، استارت نرم نام دارد که به کار افتادن فرز بلافاصله بعد از روشن شدن جلوگیری میکند. قابلیت دوم کنترل کیک بک (kickback) نام دارد که در صورت گیر کردن دستگاه در حین کار از قطع شدن موتور مطمئن میشود. یک ویژگی مفید دیگر محافظت در برابر استارت مجدد است که از راه اندازی ناگهانی دستگاه بعد از قطع و وصل شدن برق جلوگیری میکند. دیگر ویژگی ایمنی کلید مرد مرده است که وظیفه دارد مطمئن شود در زمان استفاده از سنگ فرز از دو دست استفاده میشود و در صورت رها شدن سوئیچ از چرخیدن آن جلوگیری میکند.
در استفاده از انواع سنگ فرز باید ترفندهای ایمنی رعایت شود. استفاده از تجهیزات ایمنی و پوشیدن لباسهای ایمنی اولین کاری است که باید انجام شود. تجهیزات ایمنی شامل ماسک ضد گرد و غبار، محافظ گوش و عینکهای محافظ است. همچنین لباسهای محافظ از کاربر در برابر هرگونه جرقهای محافظت میکنند.
علاوه بر این اقدامات ایمنی هم باید انجام شود از جمله اینکه قبل از استفاده از انواع سنگ فرز باید به تمامی افرادی که در محل کار حضور دارند هشدار داده شود. سیمها باید مرتب شوند تا از هر گونه حوادث الکتریکی جدی جلوگیری شود. قبل از قرار دادن یک سنگ فرز روی یک سطح، صفحه برش باید کاملا ثابت باشد.
از دیگر اقدامات ایمنی بررسی وضعیت انواع سنگ فرز است، این اقدامات عبارتند از:
- اطمینان از خاموش بودن سنگ فرز قبل از اتصال به برق
- رعایت دستورالعملهای ذکر شده در دفترچه راهنما
- انتخاب صفحه برش مناسب
- قرار دادن گارد محافظ روی صفحه سنگ
- استفاده از هر دو دست در هنگام کار برای عملکردی ایمن
- بررسی دستگاه قبل از استفاده و جایگزینی قطعات مورد نیاز
- حفظ تمرکز و استراحت منظم
انتخاب سنگ فرز مناسب
بیشتر کارهایی که نیاز به استفاده از سنگ فرز دارند در بازههای زمانی طولانی انجام میشوند. به همین دلیل باید با انواع سنگ فرز آشنا باشید تا یک دستگاه مناسب با کار خود را تهیه کنید. قدرت یک عامل کلیدی در انتخاب فرز است و باید از مطابقت میزان توان دستگاه با کار اطمینان حاصل شود. در ادامه به بررسی ویژگیهای مینی فرزها و فرزهای متوسط و بزرگ میپردازیم.
انواع سنگ فرز کوچک (مینی)
اندازه صفحه برش سنگ فرز کوچک معمولا از 180 میلیمتر کمتر است و برای کارهای مختلفی از جمله برش و سایش مورداستفاده قرار میگیرند. رایجترین اندازه صفحه برش مینی 115 و 125 میلیمتر است. سنگ فرزهای مینی معمولا گنجایش صفحه سنگهای تا قطر 180 میلیمتر را دارند، در حالی که مدلهای کوچکتر گنجایش صفحه برش با قطر 80 میلیمتر را دارند.
در انواع سنگ فرز کوچک به دنبال چه باشیم؟
معمولا موتور مینی فرزها براشلس است که نیازی به تعویض زغال به طور منظم ندارند. این موتور براشلس عملکرد مدلهای شارژی را کارآمد میکند که از گرم شدن فرز تا حد زیادی جلوگیری میکند و دوام و عمر دستگاه را افزایش میدهد.
یک قابلیت ایمنی ضروری در مینی فرزها ترمز کیک بک است. در هنگام برش ممکن است فرز در متریال گیر کند که باعث میشود کاربر کنترل دستگاه را ازدست بدهد یا دستگاه به کاربر ضربه بزند، این ویژگی از ضربه زدن یا افتادن دستگاه جلوگیری میکند. یک ویژگی دیگر کلید دو مرحلهای است که از روشن شدن تصادفی دستگاه در زمان تعویض صفحه برش جلوگیری میکند.
سنگ فرزهای متوسط و بزرگ
سنگ فرز با قابلیت نصب صفحه با قطر 180 میلیمتر، در دسته فرزهای متوسط قرار میگیرد. صفحههای با قطر 180 تا 230 میلیمتر روی سنگ فرزهای بزرگ نصب میشوند. فرزهای بزرگ برای کار سریع روی سطوح گسترده تولید شدهاند که توان بالایی دارند.
انواع سنگ فرز معمولا به صورت برقی تولید و عرضه میشوند. سنگ فرز متوسط با کیفیت، دارای یک موتور با قدرت 3 اسب بخار (2200 وات) است در حالی که یک فرز بزرگ گنجایش موتوری با قدرت بیش از 5 اسب بخار دارد.
در انواع سنگ فرز بزرگ به دنبال چه باشیم؟
فرزهای بزرگ معمولا داری چند ویژگی هستند که در ایمنی و روند کار بسیار تاثیرگذار است. برای مثال قابلیت محافظت در برابر اضافه بار از گرم شدن دستگاه در زمانی که بار زیادی به آن وارد میشود، جلوگیری میکند. دومین ویژگی مهم، قابلیت خاموش اتوماتیک است که در زمان نیاز به تعویض زغال به اوپراتور هشدار میدهد. بعضی از فرزها مجهز به دسته جانبی قابل تنظیم هستند که مانور و انعطاف پذیری بهتری در حین کار ارائه میکند. همچنین امکان نصب مکنده در بعضی از فرزها وجود دارد که هر گونه گرد و غبار و تراشه حاصل از کار را جمعآوری میکند.
اگر نمیدانید چهطور باید از سنگ فرز نگهداری کنید، زغال آن را تعویض یا قطعات آن را تعمیر کنید حتما مقاله زیر را بخوانید. در این مقاله تمام تکنیکهای تضمینی برای افزایش طول عمر سنگ فرز را توضیح دادهایم.
آموزش رایگان نگهداری، عیب یابی و تعمیر سنگ فرز + فیلم
ویژگی های انواع سنگ فرز
برای مقایسه انواع سنگ فرز، مجموعهای از فاکتورهای کلیدی وجود دارد که باید در نظر گرفته شوند. در ادامه به بررسی بعضی از فاکتورها میپردازیم.
اندازه صفحه برش
هر فرز مجهز به یک صفحه برش یا صفحه سنگ فرز است. صفحه برش در اندازههای مختلفی در دسترس است اما رایجترین آنها 115 و 230 میلیمتری است. اندازه صفحه برش با توجه به متریال و تسک در حال انجام تعیین میشود اما حتما باید از مطابقت اندازه صفحه با دستگاه فرز مطمئن شد.
قدرت سنگ فرز
مقدار توان تولید شده سنگ فرز با واحد وات (W) نشان داده میشود و سطح توان مورد نیاز به اندازه صفحه برش بستگی دارد. توان ورودی یک مدل بر حسب آمپر (A) و توان تولید مدلهای شارژی یا گنجایش باتری آنها بر حسب ولت (V) درجه بندی میشود. همچنین توان ورودی سنگ فرزهای بادی یا پنوماتیک بر حسب CFM (فوت مکعب در دقیقه) نشان داده میشود.
سرعت صفحه برش
سنگ فرزها با گنجایش صفحه برش کوچکتر یا همان مینی فرزها، سرعت در حالت آزاد بیشتری ارائه میدهند. معمولا این سرعت با واحد دور در دقیقه (RPM) نشان داده میشود. سنگ فرزها با اندازه متوسط، سرعتی معادل 8000 تا 8500 دور در دقیقه و مینی فرزها تا 11000 دور در دقیقه سرعت در حال آزاد ارائه میکنند. باید توجه داشت که سنگ فرز بزرگ به کلی قدرت و توان بیشتری دارد.
کاربردهای انواع سنگ فرز
سنگ فرز یک ابزار چند منظوره است که بسته به نوع صفحه سنگ یا صفحه برش یا دیگر لوازم جانبی که استفاده میشود، میتوان از آن برای کارهای مختلفی استفاده کرد. در ادامه مطلب انواع سنگ فرز به 7 مورد از این کاربریها اشاره میکنیم.
زدودن زنگ از روی سطوح فلزی
سنگ فرز یک ابزار عالی برای حذف رنگ قدیمی و حتی زنگ زدگی از روی سطوح فلزی است. در واقع با یک صفحه یا دیسک مناسب، بدون آسیب به رنگ زیرین میتواند زنگ زدگی را حذف کند. برای کارهای خانگی، سنگ فرز میتواند ابزار مناسبی برای تمیز کردن لولهها یا حتی ابزار باغبانی باشد. انواع صفحه سنگ فرز برای حذف رنگ و زنگ زدگی موجود است. آنها معمولا از سیلیسیم کربید یا سرامیک مقاوم در برابر خوردگی ساخته میشوند و شبیه پدهای شستشوی دایرهای کوچک هستند.
برش فلز
با استفاده از یک صفحه برش به آسانی میتوان فلز را برش زد. رایجترین کاربرد یک فرز در ساخت یا بازسازی یک خانه، برش لولههای گالوانیزه و ورقهای فلزی و همچنین کوتاه کردن اتصالات فلزی است. البته نباید از سنگ فرز برای برش لولههای مسی استفاده کرد. زیرا اگر از یک فرز برای برش چنین لولههای استفاده شود، باید زمان زیادی روی صاف کردن و پرداخت برش صرف شود.
سنباده زدن
با نصب یک سنگ سنباده روی فرز امکان سنباده زدن قدرتمند سطوح چوبی، فلزی و غیره فراهم است. به جای فرز میتوان از دستگاههای سنبادهزن استفاده کرد اما این دستگاهها بیشتر برای پرداخت مناسب هستند و بهتر است بعد از استفاده از فرز استفاده شوند. به طور کلی فرزها در کارهای سنبادهزنی سطوح سخت کاربرد دارند. صفحه فلپها مناسب سنباده زدنی سطوح سخت هستند اما بهتر است که روی چوب، حتی با سنباده نرمتر هم به کار برده نشوند.
تیز کردن ابزار
ابزارهای تیغهدار و چاقوها در طول استفاده کند میشوند. برای تیز کردن آنها میتوان از یک فرز مجهز به سنگ سنباده استفاده کرد. از اسکنه گرفته تا ابزار باغبانی و حتی تیغههای چمن زن را میتوان با این دستگاه تیز کرد. نکته حائز اهمیت این است که تیغه باید با زوایه درست نسبت به صفحه سنگ قرار بگیرد و همچنین باید مراقب بود که هنگام کار، تیغه یا ابزار زیاد داغ نشوند. زیرا در این صورت حتی از قبل هم کندتر میشوند. به همین دلیل در هنگام تیز کردن هر ابزاری کمی آب باید دسترس باشد تا از آن برای خنک کردن آنها استفاده شود.
برش کاشی
روشهای زیادی برای برش کاشی وجود دارد اما همه آنها مناسب برشهای کوچک و ظریف نیستند. استفاده از یک فرز، به خصوص یک مینی فرز، گزینه مناسبی است. استفاده از یک فرز امکان برش خشک کاشی را فراهم میکند که به این معنی است که گرد و خاک کمتری نسبت به دستگاه کاشی بر خیس ایجاد میشود.
همچنین باید از صفحه برش مناسب استفاده شود. به عنوان یک قانون کلی صفحه برش الماسه با تیغهها صاف مناسب سرامیک، صفحه برش با تیغه دندانهدار مناسب چینی و صفحههایی با لبههای اره مانند مناسب سنگ طبیعی هستند.
حذف ملات برای بندکشی دوباره
روی فرز میتوان صفحهای نصب کرد که برای حذف ملات بندکشی از میان آجرها طراحی شده است. معمولا لبه آنها به چند بخش تقسیم شده و ظاهری شبیه به یک گل و گلبرگهایش دارند. با کمک تیغه مناسب، حذف ملات بدون آسیب به آجر نسبتا آسان میشود و بندکشی دوباره آجرها ممکن میشود.
برش بتن و سنگفرش
با استفاده از یک صفحه برش الماسه که نوک تیغه مجهز به دانههای الماس است، میتوان بتن را برش زد. در واقع این نوع صفحه مناسب برش همه چیز است، از بلوک گرفته تا سنگفرش. میتوان برش را به صورت خشک یا خیس انجام داد، به طور کلی برای برش با جزئیات، برش خیس بهتر است و کار برای اوپراتور و همچنین صفحه آسانتر میشود.
انواع مختلف صفحه برش
صفحه برشها که روی انواع سنگ فرز کاربرد دارند برای شکل دادن به فلزات استفاده میشوند. همچنین امکان حذف مواد اضافی روی یک سطح را فراهم میکنند. در واقع صفحه برشها نیاز به پرداخت سطح را به حداقل میرسانند و در زمان آمادهسازی صرفه جویی میکنند.
صفحه برش Cut-Off
این صفحه برشها برای بریدن اقلام و مواد سخت مثل میل، میلگرد، پیچ و مهره و لولههای فلزی تولید شدهاند.
صفحات پولیش
صفحه پولیش برای زدودن رنگ و زنگ قدیمی از روی سطح و همچنین سنباده زدن در اندازه ریز و درشت کاربرد دارد.
سنگ سنباده
سنگ سنبادهها از ترکیبی ساینده ساخته میشوند که مناسب سنگزنی و سنباده زنی انواع سطح هستند. دانههای ساینده سنگ سنباده به وسیله چسبانندههای خاصی در کنار هم قرار میگیرند و در حین کار از هم جدا نمیشوند.
صفحه برش سیمی
صفحه برش سیمی برای حذف رنگ و زنگ زدگی از روی سطح و هر گونه برآمدگی روی سطوح فلزی کاربرد دارد.
صفحه برش الماسه
صفحه برش الماسه به طور خاص مناسب برش بتن، کاشی، مصالح بنایی و گرانیت است. این نوع صفحه برش مناسب برش خشک و خیس است.
صفحه برشهای آلومینیومی
این نوع صفحه برش ها معمولا بر پایه اکساید هستند و مناسب استفاده در کارهای نجاری و مواد خرده شونده مثل تخته ها هستند.
صفحه برش فلپ
عملکرد صفحه فلپ، شبیه به صفحه سیمی است اما به جای رشتههای سیم مجهز به زبانه یا فلپ است.
محبوبترین برندهای سنگ فرز کدامند؟
انواع سنگ فرز در دسترس است که برای افراد آماتور و حرفهای مناسب هستند و میتوانید برحسب کاربرد مثل برش زدن، صیقل دادن، سنباده زدن و غیره پیش بروید اما مهم است که فرزی را که مناسب شماست انتخاب کنید. محبوبترین برندها شامل: دیوالت، ماکیتا، بوش و هیتاچی است.
آیا میتوان سنگ فرز باتری خور تهیه کنید؟
گزینههای بسیاری در میان سنگ فرزهای شارژی وجود دارد که با باتری کار میکنند. میتوانید بررسی کنید تا بهترین مدلی که مناسب شماست را پیدا کنید.
چه چیزی باعث شکسته شدن یک سنگ فرز میشود؟
مهم نیست چه سنگ فرزی استفاده میکنید همیشه خطر شکستن یک صفحه برش وجود دارد. اگرچه میتوان خطر شکستن را با بررسی صفحه برش، نصب درست آن و دنبال کردن رویههای ایمنی به حداقل رساند.