روغن‌کاری و نگهداری صحیح از علف زن، یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که کاربران خانگی و حرفه‌ای باید به آن توجه داشته باشند. بسیاری از مشکلات فنی، کاهش عمر دستگاه یا عملکرد ضعیف علف‌زن، ریشه در بی‌توجهی به نوع روغن، زمان تعویض روغن، و نحوه صحیح روغن‌کاری دارد. در این مقاله به صورت کامل و دقیق، به بررسی همه نکاتی که درباره “روغن علف زن” (Brushcutter Oil) باید بدانید می‌پردازیم.
شناخت اولیه انواع علف زن و تفاوت‌های آن‌ها در روغن کاری علف زن
نخستین قدم برای شناخت بهتر عملکرد روغن در انواع علف زن، درک تفاوت بین دو نوع رایج این دستگاه‌هاست: علف زن دو زمانه و علف زن چهار زمانه.
علف زن‌های دو زمانه اغلب سبک‌تر هستند و به دلیل طراحی ساده‌تر، در ابزارهای قابل حمل و کوچک‌تر استفاده می‌شوند. در این مدل، روغن با بنزین مخلوط می‌شود و به طور همزمان وارد موتور می‌شود. یعنی روغن کاری موتور به صورت پیوسته و همزمان با سوخت انجام می‌شود. این باعث می‌شود که نیازی به مخزن روغن مجزا نداشته باشند.
در مقابل، علف زن‌های چهار زمانه دارای موتورهایی با ساختار پیچیده‌تر هستند و روغن و بنزین را به صورت جداگانه مصرف می‌کنند. این دستگاه‌ها مخزن روغن دارند و نیاز به بررسی سطح روغن، تعویض منظم، و دقت در نوع روغن مصرفی دارند. مزیت اصلی این مدل‌ها، صدای کمتر، دود کمتر و مصرف سوخت پایین‌تر است.
تفاوت این دو مدل در نحوه روغن‌کاری، تأثیر زیادی در نوع نگهداری دارد. لذا ادامه این مقاله را با تفکیک این دو نوع علف‌زن بررسی می‌کنیم.
بیشتر بخوانید: علف زن چیست؟
نوع روغن علف زن: چه روغنی برای دستگاه ما مناسب است؟
“نوع روغن علف زن” باید دقیقاً مطابق با نوع موتور دستگاه انتخاب شود. استفاده از روغن نامناسب نه‌تنها باعث کاهش بازدهی موتور می‌شود، بلکه ممکن است آسیب‌های جدی به قطعات داخلی وارد کند.
برای علف زن‌های دو زمانه، روغن مخصوص موتورهای دو زمانه (معمولاً با برچسب 2T یا Two-Stroke Engine Oil) باید استفاده شود. این روغن باید با بنزین ترکیب شود و به صورت محلول وارد باک شود. کیفیت روغن مصرفی در این مدل بسیار مهم است، زیرا در لحظه‌ی احتراق، روغن نیز مصرف می‌شود و وظیفه روان‌کاری موتور را در همان لحظه بر عهده دارد.
در علف زن‌های چهار زمانه، باید از روغن موتورهایی مانند SAE 10W-30 یا SAE 10W-40 استفاده شود که در دمای‌های مختلف عملکرد مناسبی دارند. این روغن‌ها در مخزن جداگانه ریخته می‌شوند و مانند خودرو، باید به صورت دوره‌ای تعویض گردند. توصیه می‌شود که همیشه از برندهای معتبر استفاده کنید؛ برندهایی مانند Shell، Castrol، Stihl، Honda و Husqvarna روغن‌های ویژه‌ای برای موتورهای چهار زمانه دارند.
مقدار روغن علف زن: چقدر روغن باید استفاده شود؟
یکی از سوالات متداول کاربران، مربوط به “مقدار روغن علف زن” است. این مقدار بسته به مدل دستگاه و نوع موتور متفاوت است.
در علف زن‌های دو زمانه، روغن به صورت مخلوط با بنزین استفاده می‌شود. معمول‌ترین نسبت اختلاط ۱ به ۵۰ است (یعنی ۲۰ میلی‌لیتر روغن در هر ۱ لیتر بنزین). با این حال، برخی دستگاه‌ها ممکن است نسبت ۱ به ۲۵ یا ۱ به ۴۰ نیاز داشته باشند. حتماً دفترچه راهنمای دستگاه را مطالعه کرده یا اطلاعات درج‌شده روی بدنه یا باک را بررسی کنید.
در مدل‌های چهار زمانه، ظرفیت مخزن روغن علف زن معمولاً بین ۸۰ تا ۱۲۰ میلی‌لیتر است، اگرچه در مدل‌های بزرگ‌تر ممکن است تا ۲۰۰ میلی‌لیتر هم برسد. دقت داشته باشید که پر کردن بیش از حد مخزن روغن علف زن می‌تواند باعث نشت، کاهش قدرت موتور یا دود زیاد شود. استفاده از میله اندازه‌گیر (گیج روغن) برای تعیین سطح صحیح روغن بسیار توصیه می‌شود.
بیشتر بخوانید: نخ علف زن چیست؟
زمان تعویض روغن علف زن: چه زمانی باید روغن را تعویض کنیم؟
زمان تعویض روغن علف زن به نوع موتور، شرایط کاری و میزان استفاده بستگی دارد. در علف‌زن‌های دو زمانه، چون روغن در فرآیند احتراق مصرف می‌شود، نیازی به تعویض روغن وجود ندارد. تنها نکته مهم این است که مخلوط روغن و بنزین باید تازه باشد؛ نگهداری مخلوط بیش از چند روز توصیه نمی‌شود، زیرا باعث کاهش کیفیت روغن و ایجاد رسوبات در کاربراتور خواهد شد.
اما در علف زن‌های چهار زمانه، تعویض روغن علف زن روغن یکی از مهم‌ترین مراحل نگهداری دستگاه است. دستورالعمل کلی زمان تعویض روغن علف زن به شرح زیر است:
- روغن اولیه (روغن کارخانه‌ای): باید پس از ۵ تا ۱۰ ساعت استفاده تعویض شود، زیرا در ساعت‌های ابتدایی کارکرد، موتور براده‌ها و ذرات فلزی آزاد می‌کند.
- پس از آن، هر ۲۵ تا ۵۰ ساعت کارکرد یا هر ۳ تا ۶ ماه (بسته به میزان استفاده) روغن باید تعویض شود.
- اگر در شرایط سخت (گرمای شدید، خاک زیاد، استفاده پیوسته) کار می‌کنید، روغن‌کاری باید زودتر و منظم‌تر انجام شود.
نکته کلیدی: همیشه از روغن تمیز و تازه استفاده کنید و از بازیافت روغن قدیمی به‌شدت پرهیز نمایید.
بیشتر بخوانید: آموزش تعویض نخ علف زن
روش صحیح روغن کاری علف زن
“روغن کاری علف زن” تنها به پر کردن مخزن روغن موتور ختم نمی‌شود. این دستگاه دارای قطعات متحرکی است که برای عملکرد صحیح و کاهش استهلاک، نیاز به روغن‌کاری منظم دارند.
در علف زن دو زمانه، تمرکز اصلی روی تهیه مخلوط صحیح سوخت و روغن است. همچنین بخش‌هایی مانند تیغه‌ها، محور انتقال نیرو، سیم‌های داخلی و بلبرینگ‌ها نیاز به روغن‌کاری دارند که می‌توان از اسپری روان‌کننده یا گریس استفاده کرد.
در علف زن چهار زمانه، علاوه بر موتور، باید بخش‌هایی مانند سر تیغه (گیربکس)، محور شفت و اتصالات بررسی و در صورت نیاز با گریس مخصوص روان‌کاری شوند. برخی از مدل‌ها دارای پورت مخصوص تزریق گریس هستند. بهتر است هر ۲۰ ساعت استفاده یا حداقل ماهی یک بار این بخش‌ها بررسی شوند.
همچنین در زمان روغن کاری علف زن، فیلتر هوا نیز باید چک شود. یک فیلتر کثیف باعث کارکرد ناصحیح موتور و افزایش دمای کارکرد می‌شود که روغن را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
نکات تکمیلی برای افزایش عمر موتور و بهینه‌سازی روغن کاری علف زن
- همیشه روغن را در محیط تمیز و خنک نگهداری کنید.
- از مخلوط روغن-بنزین بیش از ۷۲ ساعت نگهداری نکنید.
- پس از پایان فصل کاری، روغن دستگاه را تخلیه کرده و با بنزین خشک، باک و کاربراتور را بشویید.
- هرگز از روغن‌های خوراکی، روغن ترمز یا روغن خودروهای دیزلی برای علف‌زن استفاده نکنید.
- اگر هنگام کار کردن با علف زن دود آبی یا سفید از موتور خارج شد، احتمال زیادی وجود دارد که روغن بیش از حد یا نامناسب وارد موتور شده باشد.
- همیشه پیش از روشن کردن دستگاه، سطح روغن را بررسی کنید (مخصوصاً در مدل‌های چهار زمانه)
مقایسه نهایی بین مدل‌های دو زمانه و چهار زمانه از نظر روغن کاری علف زن
در جدول زیر، مقایسه روغن کاری علف زن در مدل‌های دو زمانه و چهار زمانه آورده شده:
| ویژگی | علف زن دو زمانه | علف زن چهار زمانه |
|---|---|---|
| نوع روغن | روغن دو زمانه (مخلوط با بنزین) | روغن موتور جداگانه |
| مقدار روغن | طبق نسبت ترکیب (مثلاً: 1:50) | 80 تا 120 میلی‌لیتر |
| زمان تعویض | ندارد (سوخت و روغن همزمان مصرف می‌شود) | هر 25 تا 50 ساعت کار |
| پیچیدگی روغن کاری | ساده‌تر | نیازمند بررسی سطح و تخلیه منظم |
| مزیت | سبک، قدرت بالا | کم صدا، آلایندگی کمتر |
نتیجه‌گیری
در این مقاله از سری مقاله‌های مجله ابزارآلات دنلکس به بررسی همه چیز درباره روغن علف زن پرداخته شد. روغن کاری علف زن به صورت درست و آگاهانه، تضمین‌کننده عمر طولانی، عملکرد بی‌نقص و صرفه‌جویی در هزینه‌های تعمیرات است. با شناخت دقیق نوع روغن علف زن مورد نیاز، دانستن مقدار روغن علف زن، زمان مناسب برای تعویض و روش‌های اصولی روغن کاری علف زن، می‌توانید دستگاه خود را همیشه در بهترین وضعیت نگه دارید.
همواره توجه داشته باشید که نوع موتور دستگاه تعیین‌کننده‌ی روش نگهداری آن است؛ در مدل‌های دو زمانه تمرکز بر ترکیب صحیح سوخت و روغن است، در حالی که در چهار زمانه‌ها باید به تعویض دوره‌ای روغن علف زن، سطح آن و روان‌کاری بخش‌های مکانیکی توجه بیشتری داشت.
در پایان، اگر از علف زن به صورت حرفه‌ای یا برای پروژه‌های طولانی‌مدت استفاده می‌کنید، پیشنهاد می‌شود دفترچه راهنمای محصول خود را دقیق مطالعه کرده و از روغن‌های توصیه‌شده توسط کارخانه سازنده بهره ببرید. رعایت این موارد، تنها چند دقیقه زمان می‌برد اما از هزینه‌های سنگین در آینده جلوگیری می‌کند.
در انتها، لازم به توضیح است که در صورت نیاز به خرید علف زن می‌توانید به وبسایت ابزارآلات صنعتی دنلکس مراجعه نمایید و یا با شماره تلفن 53825000-021 تماس بگیرید و ثبت سفارش خود را انجام دهید. پس از تماس، متخصصان فنی دنلکس با ارائه اطلاعات لازم، شما را در راستای خریدی ایده‌آل‌تر یاری خواهند داد.
