آموزش گریس کاری سنگ فرز + ویدیو

سنگ فرز یا مینی فرز از آن دسته ابزارهایی است که در هر کارگاه فلزکاری، نجاری، سنگ‌بری یا حتی تعمیرگاه‌های کوچک پیدا می‌شود. سنگ فرز که یکی از مهم‌ترین انواع ابزارآلات صنعتی است، با وجود ظاهر ساده‌اش، ساختاری دقیق دارد و برای عملکرد صحیح، نیاز به نگهداری منظم دارد. یکی از مهم‌ترین بخش‌های این نگهداری، “گریس کاری سنگ فرز” (How to Re-Grease an Angle Grinder) است؛ کاری که شاید در نگاه اول ساده به نظر برسد، اما در واقع تأثیر زیادی بر عمر، قدرت و ایمنی دستگاه دارد. در این مقاله، از اهمیت گریس و نقش آن گرفته تا نحوه تشخیص زمان مناسب تعویض، انتخاب بهترین گریس، و آموزش نحوه گریس کاری سنگ فرز را با بیانی کاملاً کاربردی و قابل فهم توضیح می‌دهیم. علاوه بر این، شما می‌توانید در ادامه، ویدیو آموزش گریس کاری سنگ فرز را دنبال کنید تا بتوانید کاملاً دقیق‌تر، گریس سنگ فرز خود را تعویض کنید.

بیشتر بخوانید: آموزش تعمیر سنگ فرز

چرا باید روش گریس کاری سنگ فرز را یاد بگیریم؟

برای درک اهمیت گریس کاری فرز باید بدانیم داخل سنگ فرز چه اتفاقی می‌افتد. زمانی که دستگاه روشن می‌شود، موتور با سرعت بالا می‌چرخد و از طریق مجموعه‌ای از چرخ‌دنده‌ها، این چرخش به دیسک منتقل می‌شود. این انتقال نیرو اگر بدون روانکاری انجام شود، باعث اصطکاک، افزایش حرارت و در نهایت سایش قطعات می‌شود. گریس، وظیفه دارد بین قطعات فلزی لایه‌ای لغزنده ایجاد کند تا تماس مستقیم فلز با فلز از بین برود. به این ترتیب، حرکت نرم‌تر می‌شود، قطعات کمتر داغ می‌کنند و عمر کاری ابزار چند برابر افزایش می‌یابد.

در سنگ فرزها و مینی فرزها، بار مکانیکی بالاست و سرعت دوران زیاد، بنابراین شرایط کاری بسیار سخت است. اگر گریس مناسب وجود نداشته باشد، گرما به‌سرعت بالا می‌رود و در مدت کوتاهی بلبرینگ یا چرخ‌دنده آسیب می‌بیند. نتیجه‌ی چنین اتفاقی معمولاً افت توان دستگاه، صدای ناهنجار یا حتی قفل شدن کامل محور است. به همین دلیل گفته می‌شود گریس‌کاری نوعی بیمه برای دستگاه است؛ هزینه‌ای ناچیز برای پیشگیری از خسارتی بزرگ.

بیشتر بخوانید: نحوه تعویض بلبرینگ سنگ فرز چگونه است؟

وظیفه گریس در سنگ فرز و مینی فرز

گریس در واقع ترکیبی از روغن، غلیظ‌کننده و افزودنی‌های مخصوص است که در برابر دما و فشار مقاوم است. در سنگ‌فرز، این ماده نه‌تنها باعث روانکاری می‌شود بلکه نقش‌های مهم دیگری هم دارد.

اولین وظیفه‌ی آن کاهش اصطکاک است. وقتی دندانه‌های چرخ‌دنده یا ساچمه‌های بلبرینگ روی هم می‌لغزند، بدون گریس حرارت بسیار زیادی تولید می‌شود. گریس با ایجاد یک لایه‌ی چسبنده و لغزنده، این تماس را نرم می‌کند و مانع سایش فلزها می‌شود.

وظیفه‌ی دوم، انتقال و دفع حرارت است. با وجود اینکه گریس رسانای حرارتی ضعیفی است، اما با پخش حرارت در سطح تماس و جلوگیری از نقاط داغ، به کنترل دمای کلی کمک می‌کند.

سومین وظیفه‌ی گریس، حفاظت در برابر خوردگی است. در محیط‌های کاری معمولاً گردوغبار، رطوبت و حتی بخار روغن یا ذرات فلز وجود دارد. گریس با پوشاندن سطح قطعات، مانند یک سد محافظ عمل می‌کند و مانع زنگ‌زدگی یا ورود آلودگی می‌شود.

در نهایت، گریس کاری سنگ فرز به کاهش لرزش و صدای کار دستگاه نیز کمک می‌کند. شاید متوجه شده باشید که بعد از گریس کاری سنگ فرز، صدای دستگاه نرم‌تر و یکنواخت‌تر می‌شود؛ این دقیقاً به خاطر همین خاصیت جذب ارتعاش و کاهش ضربه‌های مکانیکی است.

بیشتر بخوانید: آموزش نحوه تعویض ذغال سنگ فرز

هر چند وقت یک‌بار باید گریس کاری سنگ فرز انجام شود؟

بازه‌ی زمانی گریس کاری سنگ فرز بستگی به نوع استفاده دارد. اگر سنگ فرز فقط گاهی برای کارهای خانگی استفاده می‌شود، ممکن است سالی یک‌بار گریس کاری سنگ فرز کافی باشد. اما اگر در محیط صنعتی با کار مداوم به کار می‌رود، لازم است هر چند هفته یا حتی هر چند روز یک‌بار وضعیت گریس بررسی شود.

به‌صورت کلی، برای استفاده‌ی معمولی هر ۶ تا ۱۲ ماه یک‌بار کافی است. اما اگر دستگاه در محیط‌های پر از گردوغبار یا رطوبت کار می‌کند، یا در دمای بالا به‌صورت پیوسته مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید زودتر اقدام به تعویض گریس کنید. بعضی کاربران حرفه‌ای ترجیح می‌دهند هر ۲۰ تا ۳۰ ساعت کار مفید، گریس را چک کنند.

نشانه‌هایی مانند افزایش علت صدا دادن سنگ فرز، داغ شدن بیش از حد یا افت توان دستگاه، علامت‌هایی هستند که به شما می‌گویند زمان تعویض گریس سنگ فرز فرا رسیده است.

از کجا بفهمیم باید گریس کاری سنگ فرز انجام دهیم؟

گریس خوب درون گیربکس سنگ فرز معمولاً رنگ و بافت یکنواختی دارد و هنگام باز کردن دستگاه بوی خاصی ندارد. اما با گذشت زمان، در اثر دمای بالا و تماس مداوم با فلز، تغییر رنگ داده و حتی خشک می‌شود.

اگر هنگام کار متوجه صدای ساییده شدن یا زوزه شدید از ناحیه‌ی کله‌ی دستگاه شدید، این اولین هشدار است. صدایی که در ابتدا فقط کمی آزاردهنده به نظر می‌رسد، در واقع نتیجه‌ی اصطکاک فلز خشک با فلز است.

داغ شدن بیش از حد هم نشانه‌ی دیگری است. اگر بدنه‌ی جلوی دستگاه پس از چند دقیقه کار به‌قدری گرم شود که نتوان با دست لمسش کرد، احتمالاً گریس تمام شده یا کیفیتش از بین رفته است.

همچنین کاهش قدرت، افت سرعت چرخش یا حتی لرزش غیرعادی می‌تواند نشانه‌ی کمبود گریس یا فرسودگی آن باشد. در چنین شرایطی، باید سریعاً دستگاه را خاموش کرده و آن را بازبینی کنید. در صورت مشاهده‌ی گریس خشک، تغییر رنگ داده یا آغشته به ذرات فلز، زمان تعویض آن فرا رسیده است.

اگر گریس کاری فرز انجام ندهیم چه می‌شود؟

نادیده گرفتن گریس‌کاری سنگ فرز درست مانند این است که موتور خودرو را بدون روغن روشن کنید. در ابتدا ممکن است دستگاه همچنان کار کند، اما درون آن فاجعه‌ای در حال وقوع است.

در نبود گریس، تماس مستقیم چرخ‌دنده‌ها باعث سایش سریع دندانه‌ها می‌شود. حرارت بالا بلبرینگ‌ها را از حالت گرد خارج کرده و روان‌کاری طبیعی از بین می‌رود. پس از مدتی، صدای دستگاه بلندتر می‌شود و در نهایت محور ممکن است گیر کند یا بشکند.

این اتفاق نه‌تنها به بروز علائم خرابی سنگ فرز و از کار افتادن دستگاه منجر می‌شود بلکه خطرناک هم هست؛ چون در لحظه‌ی گیرکردن محور، دیسک می‌تواند ترک بخورد یا حتی بشکند و تکه‌های آن به اطراف پرتاب شوند.

بنابراین، “گریس کاری فرز” نه یک کار تزئینی، بلکه یک اقدام ایمنی است. با انجام به‌موقع آن، هم از هزینه‌های سنگین تعمیر جلوگیری می‌کنید و هم امنیت خود را حفظ می‌نمایید.

 ویژگی‌های بهترین گریس برای سنگ فرز 

یکی از پرسش‌های پرتکرار این است که “بهترین گریس برای سنگ فرز” کدام است. در ظاهر همه‌ی گریس‌ها شبیه هم‌اند، اما ترکیب شیمیایی و مقاومت حرارتی آن‌ها تفاوت زیادی دارد. گریسی که برای بلبرینگ دوچرخه مناسب است، برای سنگ فرز که در دمای بالا و فشار زیاد کار می‌کند اصلاً جواب نمی‌دهد.

بهترین گریس برای سنگ فرز باید مقاومت حرارتی بالایی داشته باشد، به‌ویژه در بخش گیربکس که حرارت به‌سرعت افزایش می‌یابد. گریس‌های پایه لیتیوم یا لیتیوم کمپلکس معمولاً انتخاب‌های خوبی هستند، چون هم پایداری مکانیکی دارند و هم در برابر آب و گردوغبار مقاوم‌اند.

از نظر غلظت، معمولاً گریس با درجه NLGI شماره ۲ مناسب‌ترین گزینه است. این نوع نه آن‌قدر سفت است که مانع چرخش شود، نه آن‌قدر نرم که از محفظه نشت کند.

برخی افراد تصور می‌کنند رنگ گریس نشان‌دهنده‌ی کیفیت آن است؛ برای مثال، گریس قرمز را باکیفیت‌تر می‌دانند. اما در واقع رنگ فقط برای تشخیص آسان‌تر است و دلیل فنی خاصی ندارد. البته گریس‌های قرمز معمولاً از نوع EP (فشار بالا) هستند که برای گیربکس‌ها کاربرد دارند و همین موضوع باعث شده محبوب شوند.

در نهایت، موقع انتخاب بهترین گریس برای سنگ فرز بهتر است همیشه به دفترچه‌ی راهنمای دستگاه خود مراجعه کنید. برخی سازندگان، نوع خاصی از گریس را توصیه می‌کنند که از نظر دما، فشار و ترکیب شیمیایی دقیقاً با طراحی گیربکس سازگار است. استفاده از گریس غیرمجاز ممکن است باعث از بین رفتن گارانتی یا حتی آسیب داخلی شود.

چرا بعضی‌ها روی رنگ و سفتی گریس سنگ فرز تأکید می‌کنند؟

رنگ و سفتی گریس سنگ فرز در واقع نشانه‌هایی از نوع مواد تشکیل‌دهنده آن هستند. برای مثال، گریس‌های قرمز معمولاً پایه لیتیوم کمپلکس دارند و برای فشار زیاد مناسب‌اند، در حالی که گریس‌های زرد یا قهوه‌ای ممکن است پایه کلسیم داشته باشند و بیشتر برای روانکاری سبک‌تر به کار روند.

سفتی گریس یا همان درجه NLGI اهمیت زیادی دارد، چون اگر خیلی شل باشد، در اثر حرارت روان می‌شود و از محفظه بیرون می‌زند. در مقابل، گریس بیش از حد سفت ممکن است در دمای پایین به‌خوبی در سطح چرخ‌دنده‌ها پخش نشود. بنابراین، انتخاب تعادل درست بین این دو ویژگی کلیدی است.

در مجموع، “گریس مخصوص سنگ فرز” بهتر است گریسی انتخاب شود که در دمای بالا پایدار، در برابر آب مقاوم و دارای افزودنی ضد سایش (EP) باشد. رنگ فقط یک شاخص کمکی برای تشخیص سریع نوع گریس مخصوص سنگ فرز است، نه معیار اصلی.

بیشتر بخوانید: علت روشن نشدن سنگ فرز چیست؟

نحوه گریس کاری سنگ فرز

در این بخش به سراغ قسمت عملی و کاربردی می‌رویم. اگر تاکنون سنگ فرز خود را باز نکرده‌اید، نگران نباشید. با کمی دقت و رعایت نکات ایمنی، “نحوه گریس کاری سنگ فرز” بسیار ساده است.

مرحله اول: آماده‌سازی اولیه و ایمنی

پیش از شروع نحوه گریس کاری سنگ فرز، حتماً دستگاه را از برق جدا کنید و اگر باتری دارد، آن را خارج کنید. محیط کار باید تمیز و روشن باشد. ابزارهایی مانند پیچ‌گوشتی مناسب، پارچه‌ی تمیز، کمی حلال ملایم (مثل اسپری تمیزکننده الکترونیکی یا نفت سفید) و گریس جدید را آماده کنید.

مرحله دوم: باز کردن بدنه و دسترسی به گیربکس

در این مرحله نحوه گریس کاری سنگ فرز ابتدا با باز کردن چند پیچ روی سرِ دستگاه، درپوش گیربکس را جدا کنید. در این مرحله مراقب باشید که فنرها یا واشرها از جای خود بیرون نپرند. پس از باز شدن درپوش، داخل گیربکس را مشاهده خواهید کرد. معمولاً گریس قدیمی در این قسمت خشک یا تیره شده است. با پارچه و کمی حلال، آن را کاملاً پاک کنید تا چرخ‌دنده‌ها و بلبرینگ‌ها تمیز شوند. این مرحله مهم است، چون باقی ماندن گریس قدیمی با گریس جدید ترکیب شده و کیفیت روانکاری را کاهش می‌دهد.

بیشتر بخوانید: علت لرزش سنگ فرز چیست؟

مرحله سوم: نحوه‌ی اعمال گریس جدید

بعد از تمیز کردن، مقدار کافی از گریس جدید را با یک کاردک کوچک یا نوک انگشت روی دندانه‌ها و بلبرینگ‌ها بمالید. نیازی نیست تمام فضای داخلی را پر کنید. مقدار بیش از حد گریس نه‌تنها کمکی نمی‌کند، بلکه باعث افزایش حرارت و فشار اضافی می‌شود. معمولاً پر کردن حدود نیمی از فضای خالی کافی است.

مرحله چهارم: بستن مجدد دستگاه و تست نهایی

پس از اتمام نحوه گریس کاری سنگ فرز، درپوش را در جای خود ببندید و پیچ‌ها را به‌آرامی سفت کنید. حالا قبل از نصب مجدد صفحه یا دیسک، دستگاه را بدون بار روشن کنید تا گریس درون گیربکس به‌خوبی پخش شود. در این مرحله نحوه گریس کاری سنگ فرز اگر صدای غیرعادی شنیدید، دوباره آن را خاموش کرده و چک کنید که گریس به‌درستی در تمام بخش‌ها پخش شده باشد.

بیشتر بخوانید: علائم تمام شدن ذغال سنگ فرز

تفاوت گریس کاری مینی فرز با سنگ فرز بزرگ

اصول کار در نحوه گریس کاری سنگ فرز و مینی فرز یکی است، اما مینی فرز به دلیل اندازه کوچکتر، نیاز به دقت بیشتری دارد. فضای داخلی آن محدود است و اگر بیش از اندازه گریس استفاده شود، گرما درون دستگاه محبوس می‌ماند. همچنین سرعت دوران محور در مینی فرزها معمولاً بالاتر است، بنابراین بهتر است از گریسی استفاده کنید که در برابر برش مکانیکی و دمای زیاد مقاوم باشد.

در برخی مدل‌ها، بلبرینگ‌های انتهایی نیز قابل گریس کاری هستند، اما باید مراقب باشید گریس به سیم‌پیچ یا بخش‌های الکتریکی نرسد. اگر دستگاه شما جدید است و گارانتی دارد، بهتر است برای بار اول گریس‌کاری را در نمایندگی انجام دهید تا از باز شدن غیرمجاز جلوگیری شود.

اشتباهات رایج در گریس کاری سنگ فرز

یکی از اشتباهات متداول این است که افراد فکر می‌کنند هرچه از گریس مخصوص سنگ فرز به اندازه بیشتری استفاده کنند بهتر است. در حالی‌که پر کردن کامل گیربکس باعث می‌شود چرخ‌دنده‌ها به‌سختی بچرخند، حرارت افزایش یابد و حتی درزها باز شود.

اشتباه دیگر، استفاده از گریس‌های متفرقه است. بعضی‌ها از گریس بلبرینگ خودرو یا گریس شاسی برای سنگ فرز استفاده می‌کنند، درحالی‌که این گریس‌ها برای دما و سرعت بالا طراحی نشده‌اند و زود می‌سوزند. به همین دلیل حتماً از گریس مخصوص سنگ فرز استفاده کنید.

پاک نکردن کامل گریس قدیمی نیز یکی دیگر از خطاهای رایج است. گریس‌های مختلف ممکن است ترکیبات ناسازگار داشته باشند و در تماس با هم ساختارشان خراب شود.

در نهایت، باز کردن نادرست دستگاه بدون دقت به ترتیب قطعات، ممکن است باعث خطای مونتاژ یا آسیب به سیم‌ها و نگهدارنده‌ها شود. بهتر است همیشه قبل از باز کردن، از مراحل عکس بگیرید تا در زمان بستن دچار اشتباه نشوید.

جمع‌بندی

در این مقاله از سری مقاله‌های مجله ابزارآلات دنلکس به آموزش نحوه گریس کاری سنگ فرز پرداخته شد. گریس کاری سنگ فرز کاری ساده اما بسیار مهم است که تأثیر مستقیم بر طول عمر و عملکرد دستگاه دارد. با انجام درست آن، دستگاه شما نرم‌تر، بی‌صدا‌تر و خنک‌تر کار خواهد کرد. فرقی ندارد که از مدل بزرگ یا مینی فرز استفاده می‌کنید؛ در هر دو حالت، نگهداری صحیح، راز عمر طولانی ابزار است.

اگر بخواهیم خلاصه کنیم: گریس وظیفه دارد اصطکاک را کم کند، حرارت را کنترل کند و قطعات را از خوردگی و آلودگی حفظ نماید. تعویض گریس بسته به میزان کارکرد باید به‌طور منظم انجام شود. بهترین گریس برای سنگ فرز باید در برابر دما و فشار مقاوم باشد و ساختار پایداری داشته باشد. رنگ فقط نشانه‌ای از نوع ترکیب است و معیار اصلی، کیفیت و ویژگی‌های فنی است.

یادمان باشد که باز کردن، تمیز کردن، گریس زدن و بستن مجدد سنگ فرز تنها چند دقیقه زمان می‌برد، اما می‌تواند جلوی هزینه‌های سنگین تعمیر یا خرید دستگاه جدید را بگیرد.

در انتها، لازم به ذکر است که در صورت نیاز به خرید سنگ فرز می‌توانید به وبسایت ابزارآلات صنعتی دنلکس مراجعه نمایید و یا با شماره تلفن 53825000-021 تماس حاصل نمایید و ثبت سفارش خود را انجام دهید. تمامی محصولات دنلکس اعم از سنگ فرز، دارای گارانتی 15 ماهه می‌باشند که این امکان را برای شما ایجاد می‌کنند از خدمات پس از فروش دنلکس بهره‌مند شوید.