یکی از پرمصرف‌ترین ابزارآلات صنعتی با مصرف صنعتی، نیمه صنعتی و خانگی دریل است. مهم ترین کار و وظیفه دریل ایجاد سوراخ‌کاری روی انواع چوب، پلاستیک، آهن، سیمان و… است. همچنین می‌توان از قابلیت چرخش دریل استفاده کرد و در کنار دیگر ابزار از آن به عنوان سنباده، همزن، باز کننده‌ی پیچ و مهره و… استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: علت لرزش دریل چیست؟
بدون شک، داشتن درک صحیح از نحوه استفاده از این ابزار و به خصوص تعویض مته آن، مهارتی کلیدی برای افراد مبتدی و حرفه‌ای است. در این مقاله، به طور جامع و قدم به قدم، ”تعویض مته دریل“ (How to Change a Drill Bit) را بررسی خواهیم کرد تا شما به راحتی بتوانید با این ابزار کار کنید.
بیشتر بخوانید: دریل چیست؟
قبل از شروع به بررسی و “آموزش تعویض مته دریل“، بهتر است ابتدا با انواع دریل و همچنین سه‌نظام‌های مختلف آشنا شویم. به طور کلی دریل‌ها بر اساس منبع تغذیه، به دو مدل دریل‌های برقی و دریل‌های شارژی تقسیم‌بندی می‌شوند. دریل‌های برقی همانطور که از نامشان پیداست، نیاز به برق مستقیم دارند و برای کارهای سنگین‌تر مناسب هستند. اما دریل‌های شارژی قابل حمل هستند و برای کارهای سبک‌تر یا در مکان‌هایی که دسترسی به برق محدود است، استفاده می‌شوند. این دریل‌ها باتری داخلی دارند که با شارژ شدن قابل استفاده است.
حال سه نظام (Chuck) قسمتی است که مته را در خود نگه می‌دارد. سه نظام‌ها به دو مدل سه نظام خودکار (آچارخور نیست) و سه نظام آچار خود تقسیم‌بندی می‌شوند. سه نظام خودکار به صورت دستی باز و بسته می‌شود و نیازی به آچار مخصوص ندارد که امروزه بسیاری از دریل‌ها از این نوع سه نظام استفاده می‌کنند. اما در سه نظام آچارخور بایستی از آچار مخصوص برای باز و بسته کردن آن استفاده کرد. این نوع سه نظام برای کارهای سنگین‌تر و دقیق‌تر مناسب است.
بیشتر بخوانید: علت قفل شدن سه نظام دریل
چگونه مته دریل را عوض کنیم؟
برای تعویض مته دریل، به چند ابزار و وسیله نیاز دارید که عبارتند از:
- دریل (برقی یا شارژی): بسته به نوع کاری که انجام می‌دهید، می‌توانید از دریل برقی یا شارژی استفاده کنید. اگر نمی‌دانید کدام یک از این دریل‌ها برای شما مناسب است، توصیه می‌کنیم مقاله دریل شارژی بهتر است یا برقی را از مجله دنلکس مطالعه نمایید.
- مته مناسب: انواع مته دریل وجود دارد که بسته به نوع کاری که می‌خواهید انجام دهید باید مته مناسب را انتخاب کنید. به عنوان مثال:
- مته چوب برای سوراخ کردن چوب
- مته فلز برای کار با فلزات
- مته بتن برای دیوارهای بتنی
بیشتر بخوانید: علت خرابی دریل
- دستکش محافظ: استفاده از دستکش محافظ برای جلوگیری از آسیب به دستان در هنگام تعویض مته بسیار مهم است.
- آچار سه‌نظام (در صورت نیاز): برخی دریل‌ها نیاز به آچار مخصوص برای باز و بسته کردن سه‌نظام دارند.
بیشتر بخوانید: معرفی بهترین برند دریل شارژی
آموزش تعویض مته دریل
نحوه “عوض کردن مته دریل” به صورت زیر است:
خاموش کردن و جدا کردن دریل از منبع انرژی
اولین و مهم‌ترین مرحله در “تعویض مته دریل بدون آچار“، اطمینان از خاموش بودن دریل و جدا کردن آن از منبع انرژی است. اگر از دریل برقی استفاده می‌کنید، حتماً کابل را از پریز بکشید. اگر از دریل شارژی استفاده می‌کنید، مطمئن شوید که دستگاه خاموش است.
این اقدام احتیاطی باعث می‌شود تا هنگام تعویض مته، دستگاه به طور ناگهانی روشن نشود و خطری برای شما ایجاد نکند.
بیشتر بخوانید: دریل براشلس چیست؟
باز کردن سه‌نظام برای تعویض مته
در این مرحله از آموزش تعویض مته دریل باید سه‌نظام را باز کنید. همانطور که قبلاً اشاره شد، دو نوع سه‌نظام وجود دارد که نحوه باز کردن آنها با هم متفاوت است:
- سه‌نظام خودکار: اگر دریل شما دارای سه‌نظام خودکار است، کافی است سر سه‌نظام را با دست گرفته و در خلاف جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید تا تعویض مته دریل بدون آچار را انجام دهید.. این کار باعث می‌شود که فک‌های سه‌نظام باز شده و مته فعلی آزاد شود.
- سه‌نظام آچارخور: در این نوع سه‌نظام‌ها که بیشتر در دریل‌های چکشی وجود دارد، باید از آچار مخصوص سه‌نظام استفاده کنید. آچار را در سوراخ مخصوص قرار داده و آن را در خلاف جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید تا فک‌های سه‌نظام باز شوند و مته فعلی آزاد شود.
بیشتر بخوانید: بررسی اجزای داخلی دریل برقی
برداشتن مته قدیمی دریل
یکی‌دیگر از مراحل عوض کردن مته دریل، برداشتن مته قدیمی است. پس از باز شدن سه‌نظام، می‌توانید مته قبلی را با دقت از جای خود بیرون بیاورید. اگر مته در سه‌نظام گیر کرده باشد، ممکن است نیاز باشد با کمی تکان دادن آن را آزاد کنید.
در این مرحله از نحوه عوض کردن مته دریل، حتماً دقت کنید که مته به درستی و بدون هیچگونه نیروی اضافی خارج شود تا به سه‌نظام آسیب نرسد.
بیشتر بخوانید: علت قفل شدن مته در دریل
انتخاب مته جدید دریل
پس از برداشتن مته قبلی، نوبت به انتخاب مته جدید می‌رسد. مهم است که مته‌ای که انتخاب می‌کنید مناسب کار مورد نظر شما باشد. به عنوان مثال، اگر می‌خواهید روی چوب کار کنید، از مته چوب استفاده کنید. همچنین مطمئن شوید که قطر مته انتخابی با ظرفیت سه‌نظام دریل شما مطابقت دارد.
بیشتر بخوانید: علائم تمام شدن زغال دریل
قرار دادن مته جدید در سه‌نظام دریل
یکی‌دیگر از مراحل آموزش تعویض مته دریل، قرار دان مته جدید در سه نظام دریل است. مته جدید را به دقت در مرکز سه‌نظام قرار دهید. مته باید کاملاً صاف و در مرکز سه‌نظام قرار گیرد تا در هنگام کار به درستی عمل کند. اگر مته به درستی در جای خود قرار نگیرد، ممکن است در هنگام کار لرزش ایجاد کند یا به دستگاه آسیب برساند.
بیشتر بخوانید: انواع ذغال دریل چیست؟
بستن سه‌نظام دریل
پس از قرار دادن مته در سه‌نظام، نوبت به بستن آن می‌رسد. این مرحله، بسته به نوع سه‌نظام دریل شما به یکی از روش‌های زیر انجام می‌شود:
- سه‌نظام خودکار: سر سه‌نظام را در جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید تا فک‌های سه‌نظام مته را محکم نگه دارند. در این حالت، نیازی به استفاده از آچار نیست.
- سه‌نظام آچارخور: در این نوع سه‌نظام‌ها، پس از قرار دادن مته در جای خود، با استفاده از آچار سه‌نظام را محکم کنید. آچار را در سوراخ مخصوص قرار داده و آن را در جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید تا مته به‌خوبی ثابت شود.
بیشتر بخوانید: دریل خوب چی بخرم؟
بررسی محکم بودن مته در جای خود
پس از بستن سه‌نظام، با دست مته را چک کنید. مطمئن شوید که مته به طور کامل در جای خود محکم شده و هیچ حرکتی ندارد. اگر مته به درستی در جای خود محکم نشده باشد، در هنگام کار می‌تواند از جای خود خارج شده و به دستگاه یا کاربر آسیب برساند.
بیشتر بخوانید: مصرف برق دریل چقدر است؟
تست دریل بعد از تعویض مته
در آخرین مرحله از نحوه عوض کردن مته دریل، دریل را روشن کرده و مته را تست کنید. به آرامی دریل را روشن کرده و ببینید که مته به نرمی و بدون لرزش در حال چرخش است. اگر مته به درستی در جای خود قرار گرفته باشد، باید بدون هیچگونه مشکلی بچرخد. در غیر این صورت، مته را مجدداً باز کرده و به دقت آن را نصب کنید.
بیشتر بخوانید: کدام دریل بهتر است؟
آموزش تعویض مته دریل شارژی
در این بخش، آموزش تعویض مته دریل شارژی آورده شده است. لازم به ذکر است که اکثر دریل‌های شارژی از سه نظام خودکار بهره می‌برند که به همین منظور شما می‌توانید تعویض مته دریل بدون آچار را انجام دهید.
- سه نظام دریل را پیدا کنید: این قسمت در جلوی دریل قرار دارد و مته را نگه می‌دارد.
- سه نظام را باز کنید: در این مرحله تعویض مته دریل شارژی بایستی سه نظام را باز کنید. امروزه تمامی دریل‌های شارژی دارای سه نظام اتوماتیک هستند. برای باز کردن آن، قسمت جلویی سه نظام را با یک دست نگه دارید و قسمت عقبی آن را در جهت خلاف عقربه‌های ساعت بچرخانید.
- مته قدیمی را بیرون آورید: پس از باز شدن سه نظام، مته قدیمی به راحتی بیرون می‌آید.
- مته جدید را وارد کنید: مته جدید را به طور مستقیم و تا جایی که ممکن است داخل سه نظام قرار دهید. مطمئن شوید که مته در مرکز سه نظام قرار گرفته است.
- سه نظام را ببندید: مرحله آخر تعویض مته دریل شارژی این است که سه نظام را مجدداً ببندید. قسمت جلویی سه نظام را با یک دست نگه دارید و قسمت عقبی آن را در جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید تا مته محکم شود.
آموزش تعویض مته دریل قدیمی
برای “تعویض مته دریل قدیمی” که سه نظام آچارخور (کلیدی) دارد، بایستی مراحل زیر را دنبال کنید:
خاموش کردن دریل
ابتدا دریل را خاموش کنید و از برق بکشید.
استفاده از آچار سه نظام
کلید یا همان آچار سه نظام که به همراه دریل ارائه می‌شود را پیدا کنید. این آچار دارای دنده‌هایی است که سوراخ‌های سه نظام دریل قرار می‌گیرد. سه نظام در جلوی دریل قرار دارد و دارای سه یا چهار سوراخ در اطراف خود است.
باز کردن سه نظام
در این مرحله از تعویض مته دریل قدیمی بایستی سه نظام را باز کنید. آچار را در یکی از سوراخ‌های سه نظام قرار دهید. آچار را در جهت خلاف عقربه‌های ساعت بچرخانید تا فک‌های سه نظام کاملاً باز شوند و مته قبلی باز شود. معمولاً با چند دور چرخاندن، مته شل می‌شود.
بیرون آوردن مته قدیمی
در این مرحله تعویض مته دریل قدیمی بایستی مته قدیمی را بیرون آورید. پس از باز شدن سه نظام، مته قدیمی به راحتی بیرون می‌آید.
وارد کردن مته جدید
در این مرحله از تعویض مته دریل قدیمی، مته جدید را وارد کنید. مته جدید را به طور مستقیم و تا جایی که ممکن است داخل سه نظام قرار دهید. مطمئن شوید که مته در مرکز سه نظام قرار گرفته است.
بستن سه نظام
پس از قرار دادن مته جدید، بایستی سه نظام را ببندید. آچار سه نظام را در یکی از سوراخ‌های سه نظام قرار دهید. سپس آچار را در جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید تا فک‌های سه نظام به مته محکم شوند.
اطمینان از سفت بودن مته
مورد آخر آموزش تعویض مته دریل قدیمی، اطمینان از سفت بودن مته است چراکه پس از بستن سه نظام، مته نباید لق بزند. می‌توانید دریل را پس از وصل کردن به برق به صورت لحظه‌ای روشن کنید تا مطمئن شوید مته به درستی در جای خود ثابت شده است.
آموزش تعویض مته دریل چکشی
دریل‌های چکشی یکی‌دیگر از انواع دریل هستند که معمولاً آنها دارای سه نظام آچارخور یا همان کلیدی هستند. به همین منظور اگر قصد تعویض مته دریل چکشی را دارید، می‌توانید طبق دستورالعمل تعویض مته دریل قدیمی جلو بروید و سپس تعویض مته دریل چکشی را انجام دهید.
به همین منظور برای تعویض مته دریل چکشی اقدامات زیر را انجام دهید:
- با استفاده از آچار سه نظام که همراه با دریل ارائه می‌شود، سه نظام را باز کنید. به همین منظور بایستی آچار را در یکی از سوراخ‌های سه نظام وارد کنید و در جهت خلاف عقربه‌های ساعت بچرخانید تا مته آزاد شود.
- مته قدیمی را بیرون آورید.
- مته جدید را وارد کنید.
- آچار را وارد یکی از سوراخ‌های سه نظام دریل کنید و در جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید تا مته در سه نظام محکم شود.
نکات مهم در تعویض مته دریل
- انتخاب مته مناسب: مهم‌ترین نکته در عوض کردن مته دریل این است که مته مناسب کار خود را انتخاب کنید. پس همیشه مته‌ای را انتخاب کنید که برای کاری که قصد انجام آن را دارید مناسب باشد. مثلاً برای دیوارهای بتنی از مته‌های مخصوص بتن و برای چوب از مته‌های چوب استفاده کنید.
- تمیزی سه‌نظام: هنگام تعویض مته دریل، همیشه مطمئن شوید که سه‌نظام تمیز و عاری از گرد و غبار یا ذرات کوچک است تا مته به درستی در جای خود قرار گیرد.
- مراقبت از دستان: هنگام تعویض مته دریل، از دستکش استفاده کنید تا دستان شما در برابر لبه‌های تیز مته و سایر آسیب‌ها محافظت شود.
- سه‌نظام مناسب: دریل‌ها با انواع مختلف سه‌نظام عرضه می‌شوند. انتخاب و کار با سه‌نظام‌های خودکار بسیار ساده‌تر است، اما در برخی از کارهای سنگین، استفاده از سه‌نظام‌های آچارخور ممکن است اطمینان بیشتری به همراه داشته باشد.
- نگهداری مناسب مته‌ها: مته‌های تیز و تمیز نتایج بهتری به همراه دارند. مته‌های کند یا زنگ‌زده باعث کاهش کیفیت کار و همچنین افزایش فشار روی موتور دریل می‌شوند. اگر قصد دارید که با نحوه تیز کردن مته دریل آشنا شوید، پیشنهاد می کنیم مقاله مرتبط با این موضوع را از مجله دنلکس مطالعه نمایید
- توجه به ظرفیت دریل: حتماً از مته‌هایی استفاده کنید که با ظرفیت و توان دریل شما سازگار باشند.
جمع بندی درباره تعویض مته دریل
در این مقاله به بررسی و آموز تعویض مته دریل پرداخته شد. عوض کردن مته دریل فرآیندی ساده است که با رعایت مراحل و نکات ایمنی می‌توانید به راحتی آن را انجام دهید. از انتخاب مته مناسب گرفته تا بستن صحیح سه‌نظام، تمامی مراحل عوض کردن مته دریل به دقت و تمرکز نیاز دارند. با انجام این آموزش تعویض مته دریل، مطمئن خواهید بود که دستگاه شما به بهترین نحو کار می‌کند و نتیجه کار شما حرفه‌ای خواهد بود. در پایان لازم به توضیح است که شما می‌توانید برای مطالعه سایر مقالات مرتبط با آموزش تعمیر ابزارآلات به مجله دنلکس مراجعه نمایید.
